Donation Appeal
Choose Mantra
Samveda/1586

कया त्वं न ऊत्याभि प्र मन्दसे वृषन्। कया स्तोतृभ्य आ भर (य)।। [धा. । उ नास्ति । स्व. ।]॥१५८६

Veda : Samveda | Mantra No : 1586

In English:

Seer : sukakSha aa~NgirasaH | Devta : indraH | Metre : gaayatrii | Tone : ShaDjaH

Subject : English Translation will be uploaded as and when ready.

Verse : kayaa tva.m na uutyaabhi pra mandase vRRiShan . kayaa stotRRibhya aa bhara.1586

Component Words :
kayaa . tvam . naH . uutyaa . abhi . pra . mandase . vRRiShan . kayaa . stotRRibhyaH . aa . bhara. .

Word Meaning :


Verse Meaning :


Purport :


In Hindi:

ऋषि : सुकक्ष आङ्गिरसः | देवता : इन्द्रः | छन्द : गायत्री | स्वर : षड्जः

विषय : आगे पुनः जगदीश्वर, राजा वा आचार्य से प्रार्थना करते हैं।

पदपाठ : कया । त्वम् । नः । ऊत्या । अभि । प्र । मन्दसे । वृषन् । कया । स्तोतृभ्यः । आ । भर॥ ।

पदार्थ : हे (वृषन्) मनोरथों को पूर्ण करनेवाले, मार्ग के विघ्नों को हटानेवाले जगदीश्वर, राजन् वा आचार्य ! (त्वम्) आप ही (कया) सुखदायिनी (ऊत्या) रक्षा द्वारा (नः अभि) हमारे अभिमुख होकर (प्र मन्दसे) हमें भली-भाँति आनन्दित करते हो। (कया) उसी सुखदायिनी रक्षा द्वारा, आप (स्तोतृभ्यः) आपके गुण-कर्म-स्वभाव का कीर्तन करनेवाले स्तोताओं को (आभर) आनन्द प्रदान करो ॥१॥

भावार्थ : जगदीश्वर, राजा और आचार्य अविद्या, दुःख, दुर्गुण, दुर्व्यसन, शत्रु आदियों से यदि हमारी रक्षा करें तो वैयक्तिक और सामाजिक महान् उन्नति हो सकती है ॥१॥


In Sanskrit:

ऋषि : सुकक्ष आङ्गिरसः | देवता : इन्द्रः | छन्द : गायत्री | स्वर : षड्जः

विषय : अथ पुनर्जगदीश्वरं नृपतिमाचार्यं च प्रार्थयते।

पदपाठ : कया । त्वम् । नः । ऊत्या । अभि । प्र । मन्दसे । वृषन् । कया । स्तोतृभ्यः । आ । भर॥ ।

पदार्थ : हे (वृषन्) कामवर्षक विघ्नविदारक जगदीश्वर, राजन् आचार्य वा ! (त्वम्) त्वमेव (कया) सुखजनिकया। [कम् इति सुखनाम। निघं० ३।६।] (ऊत्या) रक्षया (नः अभि) अस्मान् अभिमुखीभूय (प्र मन्दसे) प्रकृष्टतया आनन्दयसि। [मदि स्तुतिमोदमदस्वप्नकान्तिगतिषु, भ्वादिः।] (कया) तयैव सुखजनयित्र्या रक्षया, त्वम् (स्तोतृभ्यः) त्वद्गुणकर्मस्वभावकीर्तकेभ्यः (आ भर) मोदम् आहर ॥१॥२

भावार्थ : जगदीश्वरो नृपतिराचार्यश्चाऽविद्यादुःखदुर्गुणदुर्व्यसनसपत्नादिभ्यो यद्यस्मान् सम्यग् रक्षेयुस्तदा वैयक्तिकी समाजिकी च महत्युन्नतिर्भवितुमर्हति ॥१॥

टिप्पणी:१. ऋ० ८।९३।१९, य० ३६।७।२. यजुर्भाष्ये दयानन्दर्षिणा मन्त्रेऽस्मिन् परमेश्वरः सम्बोधितः।