Samveda/1722
मन्दन्तु त्वा मघवन्निन्द्रेन्दवो राधोदेयाय सुन्वते। आमुष्या सोममपिबश्चमू सुतं ज्येष्ठं तद्दधिषे सहः (घ)।। [धा. । उ । स्व. ।]॥१७२२
Veda : Samveda | Mantra No : 1722
In English:
Seer : devaatithiH kaaNvaH | Devta : indraH | Metre : pragaathaH(viShamaa bRRihatii samaa satobRRihatii) | Tone : pa~nchamaH
Subject : English Translation will be uploaded as and when ready.
Verse : mandantu tvaa maghavannindrendavo raadhodeyaaya sunvate . aamuShyaa somamapibashchamuu suta.m jyeShTha.m taddadhiShe sahaH.1722
Component Words : madantu . tvaa . maghavan . indra . indavaH . raadhodeyaaya . raadhaH . deyaaya . sunvate . aamuShya . aa . muShya . somam . apibaH . chamuuiti . sutam . jyeShTham . tat . dadhiShe . sahaH.
Word Meaning :
Verse Meaning :
Purport :
In Hindi:
ऋषि : देवातिथिः काण्वः | देवता : इन्द्रः | छन्द : प्रगाथः(विषमा बृहती समा सतोबृहती) | स्वर : पञ्चमः
विषय : अगले मन्त्र में जगदीश्वर को सम्बोधन है।
पदपाठ : मदन्तु । त्वा । मघवन् । इन्द्र । इन्दवः । राधोदेयाय । राधः । देयाय । सुन्वते । आमुष्य । आ । मुष्य । सोमम् । अपिबः । चमूइति । सुतम् । ज्येष्ठम् । तत् । दधिषे । सहः॥
पदार्थ : हे (मघवन्) ऐश्वर्यशाली (इन्द्र) जगत्पति परमेश्वर ! (इन्दवः) भक्तिरस (सुन्वते) भक्त को (राधोदेयाय) ऐश्वर्य प्रदान करने के लिए (त्वा) आपको (मन्दन्तु) प्रसन्न करें। आप (चमू) आत्मा और मनरूप कटोरों में (सुतम्) अभिषुत किये हुए (सोमम्) भक्तिरस को (आमुष्य) उत्सुकता से हर कर (अपिबः) पीते हो, (तत्) उसके बदले में (जयेष्ठम्) अतिशय प्रशस्य और वृद्ध (सहः) बल को (दधिषे) उपासक में रख देते हो ॥२॥
भावार्थ : भक्तिरस से तृप्त परमेश्वर भक्त को पुरुषार्थ और दिव्य शक्ति प्रदान करता है ॥२॥
In Sanskrit:
ऋषि : देवातिथिः काण्वः | देवता : इन्द्रः | छन्द : प्रगाथः(विषमा बृहती समा सतोबृहती) | स्वर : पञ्चमः
विषय : अथ जगदीश्वरः सम्बोध्यते।
पदपाठ : मदन्तु । त्वा । मघवन् । इन्द्र । इन्दवः । राधोदेयाय । राधः । देयाय । सुन्वते । आमुष्य । आ । मुष्य । सोमम् । अपिबः । चमूइति । सुतम् । ज्येष्ठम् । तत् । दधिषे । सहः॥
पदार्थ : हे (मघवन्) ऐश्वर्यशालिन् (इन्द्र) जगत्पते परमेश्वर ! (इन्दवः) भक्तिरसाः (सुन्वते) भक्ताय उपासकाय (राधोदेयाय) ऐश्वर्यप्रदानाय (त्वा) त्वाम् (मन्दन्तु) प्रसादयन्तु। त्वम् (चमू) चम्वोः आत्ममनसोः (सुतम्) अभिषुतम् (सोमम्) भक्तिरसम् (आमुष्य) औत्सुक्येन हृत्वा (अपिबः) पिबसि, (तत्) ततश्च विनिमयरूपेण (ज्येष्ठम्) प्रशस्यतमं वृद्धतमं वा (सहः) बलम्, (दधिषे) उपासके दधासि ॥२॥
भावार्थ : भक्तिरसेन तृप्तः परमेश्वरो भक्ताय पुरुषार्थं दिव्यां शक्तिं च प्रयच्छति ॥२॥
टिप्पणी:१. ऋ० ८।४।४।